Trong Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi mới được Bộ giáo dục Đào tạo ban hành, nội dung khiến nhiều người tranh cãi nhất chính là các chỉ số về phát triển thể chất, như yêu cầu trẻ phải chạy được 150 m liên tục hay chạy nhanh 18 m trong vòng 5 giây... Các cô giáo mầm non lẫn các chuyên gia y tế đều cho rằng đây là điều rất khó thực hiện.
Trong giờ thể dục tại trường mầm non Hoàng Gia (343 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội), khi thử cho 10 cháu 5 tuổi chạy 18 m thì bé chạm đích đầu tiên hết 6 giây, còn lại chủ yếu các em chạy mất 7-10 giây, cá biệt, có bé mới đi học ì ạch sau các bạn đến chục giây.
Theo chuẩn của Bộ giáo dục đào tạo mới đưa ra, các bé 5 tuổi phải hoàn thành đoạn đường trên trong vòng 5 giây.
Với một chuẩn khác, yêu cầu trẻ chạy 150 m không nghỉ, các cô giáo trong trường không thể cho các cháu thực hiện được, lý do là sân bãi trước trường quá hẹp.
Các bé 5 tuổi trường mần non Hoàng Gia đang chạy thử 18 m nhưng không bé nào đạt được 5 giây như yêu cầu của Bộ chuẩn do Bộ giáo dục đào tạo vừa đưa ra. Ảnh: Nguyễn Hưng. |
Cô giáo Phạm Minh Hằng, Hiệu phó chuyên môn của trường mầm non Hoàng Gia cho biết, từ trước đến nay, theo chương trình giáo dục hiện hành, các cháu 5 tuổi chỉ được học chạy nhanh 15 m và chạy chậm 100 m (đều không tính thời gian). Đa số các nội dung đó nhằm khuyến khích các cháu vận động là chính, chứ không đặt nặng mục tiêu trẻ phải chạy đúng thời gian, đủ độ dài đề ra. Bởi thực ra, nội dung chạy chậm 100 m không phải em nào cũng hoàn thành được.
Theo cô Hằng, khi được tiếp cận với bộ chuẩn do Bộ giáo dục vừa ban hành, đa số các cô giáo trong trường đều không lo lắng khi xem xét các chỉ số về phát triển ngôn ngữ, trí tuệ, giao tiếp xã hội hay sự sẵn sàng bước vào lớp 1 bởi hầu như học sinh của trường Hoàng Gia có thể đạt được hầu hết các chuẩn đó. Tuy nhiên, lĩnh vực thể chất lại là phần khiến các cô giáo lo ngại.
"Thực ra, nếu như có sân bãi tốt, đủ rộng, thoáng, các em được trang bị đồ tập thể thao, giày chạy và được rèn luyện thể chất từ nhỏ thì chỉ tiêu chạy 15 m trong 5 giây là có thể thực hiện được, còn chạy liên tục 150 m vẫn quá khó do thể lực của mỗi em không giống nhau. Còn với điều kiện như hiện nay thì có lẽ ít trường mầm non nào là đáp ứng được yêu cầu này", cô Hằng nói.
Cũng cùng chung ý kiến, chị Thu Quế, giáo viên lớp 5 tuổi của trường mầm non Ban Mai (Văn Quán, Hà Đông, Hà Nội) cho biết, trong những chỉ số về chuẩn thể chất mà Bộ đưa ra, chẳng hạn như bật xa tối thiểu 50 cm bằng hai chân, nhảy xuống từ độ cao 40 cm và tiếp đất an toàn, ném và bắt được bóng bằng hai tay,.. thì hầu hết các em đều làm được. Nội dung "đi giật lùi được ít nhất 5 m theo hướng thẳng" dù chưa có bài tập trong chương trình thể dục nhưng qua quan sát, cô giáo cũng thấy hầu hết các cháu đều thực hiện tốt.
Tuy nhiên, với chỉ số "Chạy liên tục 150 m không tính thời gian (không bỏ cuộc giữa chừng)" thì trong số 35 học sinh lớp 5 tuổi của chị, chỉ có hơn 10 em cố gắng hết sức mới hoàn thành.
"Muốn giúp các em đạt tới chuẩn này thì ngoài việc trường phải đảm bảo cơ sở vật chất, dụng cụ còn phải cần cho các cháu được thường xuyên luyện tập, trong khi hiện nay, trong chương trình giáo dục thể chất cho học sinh 5 tuổi thì mỗi tuần chỉ có một tiết thể dục", chị Quế nói.
Bác sĩ Nguyễn Ngọc Hưng, trưởng khoa phẫu thuật chỉnh hình, Bệnh viện Nhi Trung ương cũng bày tỏ ý kiến: "đề ra yêu cầu bắt trẻ chạy như thế là quá sức, không phù hợp".
Theo bác sĩ Hưng, mỗi trẻ có tốc độ phát triển và thể lực không giống nhau, nên sẽ có em chạy được độ dài đó nhưng xét về số đông thì ít có trẻ nào đủ khả năng thực hiện. Ngay cả người lớn, nếu ít rèn luyện thân thể thì cũng không thể chạy được 150 m mà không nghỉ.
Ông Hưng cho rằng, nhiều người nghĩ việc đề ra chuẩn cao hơn mức trung bình sẽ là một cách để khuyến khích các em cố gắng, đạt được những mục tiêu cao hơn. Nhưng thực tế, với trẻ con điều này không đúng. Thường nếu đích quá xa dễ làm các em nhụt chí, chẳng hạn nếu bắt trẻ phải chạy 150 m mà đa số các em không làm được lần đầu thì có thể các cháu ngại, sợ hãi mà không dám làm nữa.
Cùng ý này, tiến sĩ Trần Văn Dần, Khoa Y tế công cộng, Đại học Y Hà Nội cho rằng, nội dung chuẩn này cao so với thực trạng về sự phát triển về thể chất của trẻ ở lứa tuổi lên 5.
Theo khảo sát hệ thống các trường từ mầm non đến trung học phổ thông ở 6 tỉnh đại diện cho các vùng sinh thái của Việt Nam cuối năm 2008 của nhóm do tiến sĩ Dần dẫn đầu thì rất ít trường (kể cả những đơn vị được đánh giá là tốt) thực hiện được Bộ chuẩn này.
"Bộ chuẩn đưa ra rất nhiều tiêu chí về thể chất, có những cái quá cao so với mặt bằng chung, nhưng tại sao lại không đưa ra chuẩn về phát triển cơ thể, đặc biệt là hai chỉ số cơ bản là chiều cao và cân nặng, để từ đó mới có cái mốc để có quyết định cho trẻ thực hiện được các động tác thể dục và các chuẩn khác có liên quan", ông Dần nói.
* Clip Không cháu nào ở lớp 5 tuổi của trường mầm non Hoàng Gia chạy được 18 mét trong 5 giây (xem tại đây)
Minh Thùy - Nguyễn Hưng