"Hậu quả từ những 'cơn nghiện' mua đồ của mình đấy. Có bao nhiêu tiền bỏ hết vào các cửa hàng thời trang, nhiều thứ mua về quên chả dùng", chị Minh kể. Có những tháng bà mẹ một con này tiêu hết già nửa tiền lương cho việc mua sắm, dù kinh tế gia đình cũng không mấy khấm khá. Hai vợ chồng sau mấy năm ở nhà thuê, nay mới mua được một căn hộ chung cư nhỏ.
"Nếu ai rủ đi mua sắm cùng, thể nào tôi cũng mua nhiều hơn họ. Tôi nghiện nhất là giày, đã thanh lý khá nhiều nhưng trong tủ vẫn còn hơn chục đôi", chị Minh nói.
Người phụ nữ 31 tuổi này cho hay, chị bị nghiện mua đồ online và đồ thanh lý trên các diễn đàn mạng. "Ban đầu, tôi nghĩ mua đồ thanh lý cho tiết kiệm tiền nhưng càng mua càng ham, rồi lôi về cả những thứ thấy đẹp chứ không hợp với mình hoặc chẳng bao giờ có cơ hội dùng", chị nói.
Ngoài hàng thời trang, chị Minh còn ham mua các đồ gia dụng. Máy xay, kệ để đồ, móc treo, đồ làm bếp... là những thứ chị "thấy là muốn xách về". "Ông xã thỉnh thoảng lại nổi cáu vì thấy nhà có quá nhiều đồ linh tinh, làm bừa bộn, chật chỗ", chị Minh kể.
Minh Thư, nhân viên truyền thông ở một công ty chuyên tổ chức sự kiện nhiều lần lâm vào tình trạng "cháy túi" vì nghiện sắm đồ. Cô gái 25 tuổi kể, cả trong giờ làm lẫn khi đã về nhà, cô rất hay lang thang trên các web mua sắm, nhất là đồ thời trang, mỹ phẩm. Sau nhiều lần mua sắm không kiểm soát, tới mức cuối tháng không còn cả tiền ăn phải xin chị gái, Thư quyết tâm "cai" nhưng vẫn chứng nào tật nấy. "Cứ xem đồ đẹp là muốn mua liền, sợ không sắm ngay là lần sau không có cơ hội nữa, cứ thế rồi lại ân hận khi tiền hết mà đồ có khi chả mặc được. Mỹ phẩm có nhiều lọ em mua về cũng chẳng kịp dùng", Thư kể.
Ảnh minh họa: Idiva. |
Cũng từng nhiều lần đau khổ vì "bệnh" sắm đồ vô tội vạ, Ngọc Châu (Gia Lâm, Hà Nội) đã phải tìm cách mang tiền đi gửi người khác ngay khi có lương để không còn cơ hội "có tiền không mua gì không chịu được". Châu kể, cô đã phải nhờ chị gái giữ tiền giúp và nhắc nhở khi thấy mình muốn rút tiền để mua đồ. "Khi có lương, mình chỉ giữ lại một khoản nhỏ đủ để tiêu, còn lại là chuyển khoản cho chị. Nếu tháng nào hơi quá tay một tí, thì nhờ chị chuyển lại cho một ít lấy tiền để ăn. Cũng có lúc ham hố quá, nhờ chị chuyển lại nhiều tiền, bị mắng cho là sẽ nguội bớt lửa thèm đồ", Châu kể.
Chị Thanh Trà (Nghĩa Tân, Hà Nội) thì lại vướng vào tật nghiện mua đồ ăn sẵn về nhà. Có khi dọn dẹp lại các tủ, lôi ra bao nhiêu là nho khô, ngũ cốc, xúc xích, mì, bánh... "Nhiều khi lướt mạng thấy những đồ này giảm giá, ham quá mua về rồi quên không ăn, hết hạn mới mò ra lại mang đi quẳng", chị Trà kể. Chị đã bị người nhà phàn nàn nhiều lần về tật này nhưng vẫn chưa tìm được cách nào để chấm dứt.
Theo nhà tâm lý Vũ Ánh Tuyết (Hà Nội), mua sắm dường như là thú vui của đa số phụ nữ, tuy nhiên giữa sở thích và “nghiện” là hai vấn đề khác nhau. Những người thích mua sắm thì việc sắm sửa đồ đạc mang lại cho họ niềm vui và hoàn toàn có thể kiểm soát được. Còn “nghiện” thì thường thể hiện sự quá đà và không kiểm soát được, chẳng hạn, cứ rảnh là bạn sẽ nghĩ về việc mua sắm và muốn thực hiện nó.
Các dấu hiệu để nhận biết"nghiện" mua sắm:
- Bị ám ảnh: Nếu vô tình nhìn thấy một món đồ, bạn muốn sở hữu nó ngay lập tức mà không cần biết nó có phù hợp hay không. Bạn sẽ bị ám ảnh và luôn nghĩ về nó cho đến chừng nào cầm nó trên tay món đồ đó.
- Sự hưng phấn: Bạn cảm thấy không có bất cứ điều gì có thể mang lại cho bạn niềm vui bằng việc mua sắm.
- Hay giấu diếm: Đây là triệu chứng thường gặp, bạn thường nói dối bạn bè hay người thân về món đồ bạn đang sở hữu, chẳng hạn như nói rằng chúng có từ lâu hoặc ai đó tặng bạn. Giống như là bạn đang “có tật giật mình vậy”.
- Không kiểm soát được tiền bạc: Bạn không biết mình còn bao nhiêu tiền, thậm chí ít quan tâm mình nợ nần ai mà chỉ để ý đến việc sắm đồ. Bạn luôn cảm thấy thôi thúc phải mua một món đồ nào đó, nếu không thì sẽ chẳng bao giờ tìm thấy món đồ nào tương tự như vậy nữa.
- Không biết mình có bao nhiêu đồ: Đây là điều thường thấy ở các tín đồ mua sắm quần áo giầy dép mỹ phẩm.. Nhiều khi bạn không thể biết được mua món đồ đó vào thời gian nào hay mua ở đâu hoặc bao nhiêu tiền.
Nhà tâm lý cho rằng, hay mua sắm cho bạn nhiều trải nghiệm và tích lũy thêm kinh nghiệm để tránh bị lừa, nhất là mua sắm online. Bạn biết ở đâu đang giảm giá, cửa hàng nào có thái độ phục vụ tốt, giá phải chăng, hoặc có đồ đẹp. Tuy nhiên, cái được này không đáng bao nhiêu so với những thứ bạn có thể bị mất khi quá sa đà vào việc này: Các mối quan hệ, tiền bạc, thời gian và cả những căng thẳng nếu bạn sở hữu những món đồ không ưng ý.
Chị Tuyết Anh cũng chia sẻ một số cách có thể giúp chị em biết chi tiêu hợp lý và không bị sa đà thái quá vào việc mua sắm:
- Ghi chép: Nên lập một quyển sổ ghi vào đó những khoản cần mua để biết được mình dự định mua gì và những món đồ nào ngoài kế hoạch. Ngoài ra, bạn nên ghi tỉ mỉ những khoản chi tiêu để cân đối thu chi trong gia đình cho phù hợp.
- Tham khảo bạn bè: Nếu bạn đang định mua một món đồ gì đó, đừng ngại ngần hỏi bạn bè. Đó là những người có thể đưa cho bạn lời khuyên hữu ích xem món đồ đó có phù hợp với bạn khong.
- Mang theo một khoản tiền nhất định và nên bỏ thẻ thanh toán tại nhà. Nên gạt bỏ ý nghĩ ở nhà mình vẫn còn một khoản tiền lớn chưa tiêu. Mang ít tiền sẽ giúp cho bạn kiểm soát được việc muốn thỏa mãn mình khi mua đồ và đến lúc trở về nhà, rất có thể bạn đã nguội đi tình trạng ham muốn khi định mua món đồ đó.
Vương Linh